De overgrote meerderheid van de vennootschappen werkt met dagelijks bestuurders.
Ter herinnering, De persoon belast met het dagelijks bestuur is het orgaan van de vennootschap dat bevoegd is en omvat zowel de handelingen en de beslissingen die niet verder reiken dan de behoeften van het dagelijks leven van de vennootschap, als de handelingen en de beslissingen die, ofwel om reden van hun minder belang dat ze vertonen ofwel omwille van hun spoedeisend karakter, de tussenkomst van het bestuursorgaan niet rechtvaardigen, te stellen.
De persoon belast met het dagelijks bestuur kan met name zijn functie combineren met die van bestuurder. Deze wordt de dagelijks bestuurder genoemd.
In de overgrote meerderheid van de gevallen is deze laatste onafhankelijk en bezoldigd als bedrijfsleider.
Het Arbeidshof te Brussel heeft in zijn arrest van 19 januari 2021 evenwel geoordeeld dat een dagelijks bestuurder als werknemer kan worden beschouwd indien er een ondergeschikt verband bestaat.
Dit arrest brengt helaas voor veel vennootschappen een aanzienlijk risico van geschillen met zich mee in geval van een moeilijke breuk met een dagelijks bestuurder.
1. De redenering van het Hof
Het Hof merkt om te beginnen op dat partijen in gemeen akkoord hebben besloten om hun professionele relatie te baseren op het statuut van zelfstandige.
Zo had de dagelijks bestuurder een "directorship's agreement" ondertekend en had hij zijn zelfstandigheid vóór de inleiding van het geding nooit ter discussie gesteld.
Het Hof was echter van oordeel dat moet worden uitgegaan dat "de effectieve uitvoering van de overeenkomst moet overeenkomen met de aard van de arbeidsrelatie" (artikel 331 van de wet van 27 december 2006).
Zij houdt ook op andere woorden niet op bij de tussen de partijen ondertekende overeenkomst, maar de uitvoering van de prestaties.
Uit de feiten van de door het Hof behandelde zaak blijken evenwel de volgende elementen:
- Enerzijds vraagt de dagelijks bestuurder de toestemming van de andere bestuurders alvorens op te treden, ook wanneer dit onder zijn bevoegdheid valt (bijvoorbeeld voor te betalen facturen, personeelsbeheer, gerechtelijke acties).
- Anderzijds antwoorden genoemde bestuurders hem bevestigend of ontkennend, zonder te vermelden dat een dergelijk verzoek niet nodig is.
Bijgevolg is het Hof van oordeel dat de dagelijks bestuurder handelde onder toezicht van zijn hiërarchische oversten.
Bovendien heeft het feit dat de dagelijks bestuurder niet over een aanzienlijke vrijheid beschikte bij het beheer van zijn werktijden, de beslissing van het Hof versterkt.
Het Hof aanvaardt dus de herkwalificatie van de relatie tussen de dagelijks bestuurder en de vennootschap als arbeidsovereenkomst.
2. Lessen en aandachtspunten
Dit arrest is bijzonder belangrijk omdat het ons eraan herinnert dat de rechtbanken niet gebonden zijn aan de kwalificatie die de partijen aan hun relatie geven.
Het Hof herinnert ook aan het belang van de handelingsautonomie die toekomt aan elke onafhankelijke persoon, met inbegrip van de onafhankelijke dagelijks bestuurder.
Deze onafhankelijkheid staat echter soms haaks op de controle die de raad van bestuur op hem wenst uit te oefenen.
Het is daarom van essentieel belang advies in te winnen alvorens een overeenkomst met een dagelijks bestuurder te sluiten.
Uw adviseurs kunnen u helpen beslissen over de vorm van de professionele relatie, maar ook over de manier waarop de raad van bestuur zijn controle kan uitoefenen.
Voor meer informatie, aarzel niet om contact op te nemen met Sub Rosa Legal per telefoon (02/538.32.50), per e-mail of direct een afspraak maken.
Julien de Cartier d'Yves
Advocaat Sub Rosa Legal
